Omdat XLH gevolgen heeft voor tanden en tandvlees, is het belangrijk om de hulp van een tandarts in te roepen en een vaste routine aan te houden voor goede mondhygiëne.
Kiespijn en pijnlijk tandvlees zijn symptomen die mensen met XLH maar al te goed kennen. De pijn kan soms zo erg zijn dat u nauwelijks nog kunt nadenken. Gelukkig kan er veel gedaan worden om de schade die XLH kan toebrengen aan tanden en tandvlees te verminderen.
Het verschil tussen tanden en botten
Veel mensen denken dat, omdat tanden en botten allebei wit en hard zijn, ze verder ook erg op elkaar lijken. Zowel tanden als botten hebben calcium en fosfaat nodig voor hun ontwikkeling en om goed te groeien. Maar tanden zijn veel sterker dan botten, want ze moeten er tegen kunnen dat ze over elkaar wrijven tijdens het eten.
Het fosfaatprobleem
Mensen met XLH hebben vaak last van hun tanden en tandvlees. Dat komt doordat een tekort aan fosfaat ertoe leidt dat de dentine (een harde laag botweefsel net onder het tandglazuur) zich gebrekkig ontwikkelt en zacht wordt. De pulpakamers (het midden van de tand waar bloedvaten en zenuwen zitten) worden groter en groeien de dentine in, zodat ze zich dichter bij het tandglazuur bevinden. Door deze veranderingen kunnen bacteriën gemakkelijker in de tanden komen en infecties veroorzaken.
Abcessen
Abcessen zijn het belangrijkste tandprobleem in verband met XLH. Ze zijn het gevolg van mondinfecties en kunnen ontstaan zonder gaatjes of tekenen van trauma. Daarom worden ze soms ‘spontane abcessen’ genoemd. Spontane abcessen kunnen na behandeling helaas terugkomen. Als een onderliggende infectie eenmaal aanwezig is, blijft deze meestal voortbestaan totdat de tand wordt getrokken of er een wortelkanaalbehandeling wordt uitgevoerd.
Wanneer u naar de tandarts moet
Iemand met XLH en kiespijn moet zo snel mogelijk naar de tandarts gaan
Bij een tandabces kunnen één of meer van de volgende symptomen voorkomen:
- Intense, kloppende pijn in de aangetaste kies of in het tandvlees
- Pijn in de mond die uitstraalt naar het oor, kaak en nek
- Pijn in de mond die erger is als u ligt of probeert te slapen
- Een opgezwollen of rood gezicht
- Een verkleurde, gevoelige en/of losse tand
- Glanzend, rood of opgezwollen tandvlees
- Gevoeligheid bij heet of koud eten en drinken
- Slechte adem en/of een onaangename smaak in de mond
Hoe sneller u naar de tandarts gaat, hoe beter hij u kan helpen. Vergeet niet om uw tandarts te vertellen over uw aandoening XLH.
Tandverzorging
Veel mensen met XLH hebben problemen met hun tanden en tandvlees. Als dat ook voor tandproblemen geldt, zult u weten hoe pijnlijk en vervelend tandproblemen als gevolg van XLH kunnen zijn. Misschien voelt u zich zelfs wat wanhopig als u zo uw best doet om goed voor uw tanden te zorgen, maar u toch problemen krijgt.
Helaas zijn tandproblemen als gevolg van XLH moeilijk helemaal te voorkomen. Hieronder vind u enkele tips om de kans op problemen zo veel mogelijk te beperken:
- Vraag uw tandarts om een ‘seal’ voor melktanden en blijvende tanden
- Overweeg om een bitje te gebruiken
- Rook niet, want daardoor worden tandproblemen erger
- Blijf uw XLH-medicatie gebruiken volgens het voorschrift
Herinnering basispunten voor tandverzorging:
- Poets en flos ten minste elke dag grondig, en na elke maaltijd
- Vermijd suikerhoudende snacks en drankjes
- Ga regelmatig naar de tandarts